MIT’te ekonomi profesörü olan Daron Acemoğlu, teknolojinin istihdam ve işsizlik üzerindeki etkilerini uzun bir süredir araştıran bir akademisyen. Meslektaşı Simon Johnson ile birlikte önemli bir kitap olan İktidar ve Teknoloji: Bin Yıllık Mücadele’yi kaleme almışlardır. Acemoğlu ile yaptığımız söyleşide hem kitaplarını hem de Türkiye’nin ekonomik sorunlarını ele aldık.
Acemoğlu, Türkiye’deki asgari ücret pazarlıklarına ilişkin olarak ülkenin yarısının asgari ücretli olması ve orta sınıfın neredeyse yok olmasını garip bir durum olarak değerlendirmektedir. Asgari ücretin gelir dağılımına göre yüksek olmasına rağmen, reel olarak düşük olduğunu ve Türkiye’deki sanayi sisteminin bozuk olduğunu belirtmektedir. Acemoğlu, Türkiye’nin çözüme ulaşabilmesi için sistemdeki temel sorunları düzeltmesi gerektiğini vurgulamıştır.
Türkiye’nin mevcut ekonomik durumunu değerlendiren Acemoğlu, ülkenin temel sorunlarının derin köklere sahip olduğunu ve sadece enflasyonla mücadele ederek ekonominin düzeleceğini düşünmediğini belirtmektedir. Türkiye’nin teknolojiyi doğru kullanmadığını, yatırımlarda geride olduğunu ve insan kaynaklarının yetersiz olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca Türkiye’nin geleceğinin karanlık olduğunu ve gençlerin yurtdışına göç ettiğini dile getirmektedir.
Acemoğlu, teknolojinin gelir eşitsizliğini derinleştirdiğini ve yapay zekanın da bu sorunu daha da kötüleştirdiğini iddia etmektedir. Doğru kullanılmadığı takdirde teknolojinin manipülasyonu artırabileceğini ve demokrasiyi zayıflatabileceğini belirtmiştir. Ayrıca otoriter rejimlerin teknolojiyi kontrol ettiğini ve demokrasiyi ortadan kaldırdığını vurgulamıştır.
Türkiye’nin sosyal medya kullanımı konusunda ABD’ye benzerlik gösterdiğini belirten Acemoğlu, teknolojinin doğru kullanılması durumunda demokratik süreçlerin güçlendirilebileceğine inanmaktadır. Tayvan örneğini vererek dijital teknolojilerin demokrasiyi artırabileceğini göstermektedir. Ancak özel sektörün bu konuda yeterince ilgili olmadığını dile getirmekte ve teknolojinin doğru kullanımının siyasi sistemlere bağlı olduğunu belirtmektedir.
Sonuç olarak, Acemoğlu Türkiye’nin ekonomik sorunlarını sistemdeki problemlere bağlamakta ve teknolojinin doğru kullanılmasının önemini vurgulamaktadır. Ekonomik eşitsizliklerin derinleştiğini ve sosyal demokrasinin yolunu kaybettiğini ifade etmektedir. Acemoğlu’na göre, yeni bir sosyal demokrasi modeli alternatif olabilir ve teknoloji demokratik süreçleri güçlendirebilir.
